Hoe werken zonnepanelen
Op dit moment zijn er 3 soorten zonnepanelen: Polykristallijn (Blauw meerdere cellen), Monokristallijn (Zwart meerdere cellen) en Dunnefilm (1 Cel volledig zwart, bv Solar Frontier, zo goed als niet meer verkrijgbaar op Europeese markt). De zwarte, monokristallijn zonnepanelen hebben vanwege de cel opbouw een hoger rendement dan de blauwe. Deze zwarte design zonnepanelen werken perfect bij diffuus licht en dat is erg belangrijk. Want 60 procent van het zonlicht in Nederland is diffuus. Zo wek je op een typisch Nederlandse grijze, bewolkte dag ook nog veel stroom op.”
“Zwarte zonnepanelen heten niet voor niets monokristallijn zonnepanelen. De silicium PV-cellen zijn gemaakt van plakken silicium die uit één groot monokristal zijn gezaagd. Een ronde staaf wordt met een snelheid van enkele centimeters per uur uit gesmolten zuiver silicium getrokken. Van deze staaf worden zeer dunne plakken gesneden die uiteindelijk de zonnecellen gaan vormen. De structuur van het silicium in deze zonnecellen bestaat dus uit één groot kristal. Vandaar de naam monokristal.”
Zonnecellen produceren elektriciteit uit zonlicht door middel van een foto-elektronisch proces. Wanneer de energie van het licht (fotonen) in aanraking komt met de zonnecel elektronen, ontstaat er een potentiaalverschil in de cel. Deze komt overeen met het spanningsverschil tussen de polen van een batterij. Het zonnecelvermogen wordt uitgedrukt in kilowatt (kW). Een zonnecel met een vermogen van 1 kW produceert gedurende een uur volle zoninstraling 1 kWh aan elektriciteit. In de handel is het gangbaar het vermogen in WP aan te geven. De werkelijke productie is afhankelijk van de locatie.
Een veel gestelde vraag is of de zon in Nederland wel genoeg schijnt. Logischerwijs leveren zonnepanelen in zuidelijke landen meer op dan in Nederland. Gelukkig schijnt de zon in Nederland voldoende om stroom op te wekken via zonnepanelen. Een zonnepaneel behaalt het hoogste rendement als de zonnepanelen naar het zuiden worden gericht. Is het dak geschikt voor een hellingshoek van 36 graden? Dan is het rendement nóg hoger. Echter, met een helling tussen de 20 en 25 graden wordt een normaal rendement bereikt. De hellingshoek van het paneel is tot een bepaalde marge minder van belang dan die oriëntatie t.o.v. het zuiden.




Slimme software
Het is niet bij iedere particuliere of zakelijke klant mogelijk om de zonnepanelen naar het zuiden te richten. Gelukkig kan met een oriëntatie op het zuidoosten of zuidwesten een aanvaardbaar rendement worden behaald. Daarnaast dient u tijdens het ontwerp ook rekening te houden met schaduw. Schaduw op een zonnepaneel heeft consequenties voor wat betreft het rendement.
Voorheen maakte een adviseur daar een inschatting van, dit zorgde nog wel eens voor teleurstellingen. Tegenwoordig wordt er gebruik gemaakt van slimme software die is ingeladen met data analyses die al jaren plaatsvinden door heel Nederland. Zo kan vooraf al op de centimeter na berekend worden wat het gemiddelde rendement over een heel jaar is en wat het obstakelverlies is door schaduwwerking. In de tabel van Hespul zie bijlage kan het rendement worden afgelezen.
De technische Unie van Delft heeft o.a. deze software ontwikkeld met hun jaren lange data analyses en laten zonnepanelen installateurs daar tegen een tarief gebruik van maken bij de advisering voor hun klanten. De TU Delft is zo zeker van haar zaak dat ze ook een stichting hebben, namelijk Stichting Zonnegarant. Deze stichting staat garant voor de opbrengst van de installatie. Elk zonnepaneel heeft vanuit de fabrikant een andere opbrengst. Echter krijgen ze allemaal een bepaald label, uitgedrukt in WP.
Gemiddeld wordt er nu rond de 330 WP per paneel aangeboden in de markt. Echter gaat daar zoals eerder vermeld een rendementsverlies vanaf als er schaduw werking is van obstakels. Hiervoor zijn optimizers ontwikkeld. Deze zorgen ervoor dat een paneel wat schaduw heeft geen invloed heeft op de rest van de panelen die vol in zon liggen. Een bekend merk hiervan is Solaredge. Solaredge is marktleider hierin en zijn nu ook druk bezig met het ontwikkelen van Accu´s voor het opslaan van door zonnepanelen opgewekte stroom. Voor de mensen die wel optimizers willen maar een beperkter budget hebben zijn Tigo optimizers een mooi alternatief.
Ook zijn er micro omvormers op de markt. Dit zijn kleine omvormers die achter alle panelen komen. Hierdoor werkt ook elk paneel individueel en is het ook net als solaredge middels software uit te lezen op de app of website. Een ander voordeel is dat er geen omvormer in de woning hangt en er meteen wisselstroom de woning in komt. Wel is het in de meeste gevallen duurder in aanschaf.
Salderen
Momenteel mag er gesaldeerd worden. Na 2023 wordt deze regeling versoberd. Maar wat is salderen eigenlijk? Een zonnepaneel wekt overdag als de zon schijnt, zelfs bij diffuus licht gelijkstroom op. Dit wordt door de omvormer omgezet naar wisselstroom. Wanneer de stroom direct wordt gebruikt bv als de TV aanstaat of in een bedrijf de computers etc. dan gaat de stroom direct de apparatuur in. Wanneer dit niet het geval is wordt de stroom teruggeleverd aan het net (bv Stedin of Liander etc.) De netwerkbeheerder slaat het kosteloos op (buiten het jaarlijkse bedrag van het vastrecht). Wanneer de klant de zelf opgewekte stroom weer nodig heeft kan hij het gratis terughalen. Daarbij zit op stroom en gas een enorm groot percentage belasting. Ter indicatie: In Nederland ligt de gemiddelde stroomprijs op 7 cent per Kwh. Wat de energiemaatschappij rekent. Na de belasting is de stroomprijs gemiddeld 23 cent per Kwh.
Wanneer het hele land wordt voorzien van zonnepanelen loopt de overheid miljarden belasting mis. Uiteraard is dat dan niet meer vol te houden en gaan ze het salderen langzaam versoberen. Echter hebben ze klimaat doelen te halen conform Europeese richtlijnen (Parijs akkoord). Zonnepanelen moeten dus voor huidige installaties en nieuwe financieel voordeel op blijven leveren en een terugverdientijd hebben van minder dan 7 jaar.
Wanneer opgewekte stroom direct wordt gebruikt is er niets aan de hand. Bedrijven hebben er dus minder last van dan particulieren. Er zijn ook al innovatieve zaken op de markt die gecombineerd kunnen worden met Solaredge. Denk aan slimme stekkers waardoor je op afstand apparatuur kan bedienen op tijden dat de zon schijnt.
